Anotusi
I se tulaga lautele, pe a talanoa e uiga Tulaga o mea o loʻo faʻasino i ni vaega tetele se tolu: mautu, suavai ma kesi.
I le setete kesi, o molemole e le felagolagomaʻi, o lea latou te le gaosia ai se tino tumau, ma se faʻamatalaina foliga ma le tele, pei o uʻamea. Mo lenei mafuaʻaga, kesi e masani ona le vaʻaia i le vaʻai, e ui lava e masani ona vaʻaia e sogisogi.
Na sosolo kesi i le avanoa avanoa uma.
Suiga a le setete:
- Le pasese a le setete mausali i le kesi ua valaauina sublimation;
- Le pasese a le setete suavai i kesi ua lauiloa o ausa;
- O le auala mai le kesi tulaga i le suavai ua valaʻauina faʻamafanafanaga.
Tagaʻi foʻi: Mautu Faʻataʻitaʻiga
Uiga o kasa
O loʻo taua i le gasegase tulaga, o molemole oi lafo tumau, o fasimea o loʻo fetoʻai faʻatasi ma puipui o koneteina o loʻo iai.
- O nei fasimea minoi i ese ese vave e tusa ai ma le vevela vevela.
- O le gaioi e televave i siosiomaga mafanafana: o lenei tulaga o le mafuaʻaga o le faʻateleina i le uunaiga ea.
- O le malosiʻaga vaʻaia ma matagofie e leai se aoga pe a faʻatusatusa i le masani a vaega ninii e fai ai kasa e feoaʻi.
Suesuega i kasa ma le ea:
Eseese suʻesuʻega ma saofaga i manatu sa faia i le auivi o le fisiki ma le kemisi e auiliili ai uiga ma amioga o kasa.
O le sili ona vave faʻamalosia mo nei suʻesuʻega o le ea, e toetoe lava o tagata ola uma manaʻomia manava, e tatau ona i ai se tulaga masani tuʻufaʻatasia, ma le lava aofaʻi o okesene O le carbon dioxide E taua foʻi le kesi i le ea, e manaʻomia e laau toto le faʻagaioiga o photosynthesis.
E i ai ni kasa e le tatau ona sili atu i se vaega faʻapitoa i le ea; o le mea moni o nisi kasa mai nisi pisinisi e matua tele lava oona ma leaga i le soifua maloloina, ma mafai ona faʻaleagaina le siʻosiʻomaga tatou te manavaina; le carbon monoxide o se faʻataʻitaʻiga o i latou.
Tagaʻi foʻi: Faʻataʻitaʻiga o Taugasoa Gas
Mea tau kesi
Faatasi ai ma le autu meatotino o kasa, tatou maua:
- Faʻalautelega ma malamalama (kasa e mafai ona faʻapipiʻiina e le gaioiga a se malosi i fafo).
- O lediffusion ma effusion.
O le amio a le kesi na faʻamatalaina auiliiliina e ala i le taʻua o le 'tulafono kesi’Fausia e saienitisi e pei o Robert Boyle, Jacques Charles, ma Gay-Lussac.O nei physicists fesoʻotaʻi faʻataʻitaʻiga e pei o le tele, mamafa ma le vevela o kasa, lea e faʻaputuputu i le mea e taʻua Tulafono kesi lautele.
- Emissions sau mai le tailpipe o se taʻavale e alu
- O le kasa faʻaaoga i pusaaisa o pusaaisa ma ea malulu
- O le ao o le lagi, e aofia ai ausa o le vai
- Karaponi carbon i totonu vai inu
- O le kesi loimata, lea e maua ai se lagona le fiafia i luga o le tino o le tagata
- O le paluni kesi (tumu i le kesi helium)
- O le kesi masani faʻaaogaina e fai ma suauʻu i totonu o le upega tafailagi
- Biogas
- O le asu faatupuina e ala i le susunuina o so o se mea mautu
- Carbon monoxide
- Acetylene
- Hydrogen
- Metana
- Butana
- Ozone
- Okesene
- Nitrogen
- Kesi Hydrogen sulfide
- Helium
- Argon
Tagaʻi foʻi: Faʻataʻitaʻiga o suavai