Anotusi
O se tasi o faʻavasegaga taʻatele e vaevaeina ai manu 'eleʻele mai meaola o le sami, faʻamoemoe i le siosiomaga o loʻo latou nonofo ai. O le eseʻesega, o le mea moni, e masani ona fesoʻotaʻi ma le manava manava, talu ai e masani mo manu fanua e faʻaofi le okesene mai le ea, a o meaola o loʻo i ai fualaʻau e aveʻese mai ai le okesene faʻamaʻimauina i totonu o le vai.
MANU E FAI
O le manu ola O i latou na e faʻamoemoe i le vai mo a latou mea e tausi ai, o le tele o latou e mafai ona manavaina i totonu. E i ai nisi, e ui i lea, e ui lava i le vai, latou tatau ona o mai luga e puʻeina le okesene.
I se tulaga lautele, o teuteuga tino o meaola o le vai e faʻapitoa ma e fesoʻotaʻi ma lenei manaʻoga e nofo ai i lena siosiomaga, talu mai o isi e i ai apaʻau, o isi basal discs poʻo atigi: O lenei vasega o manu e tatau ona fetuʻunaʻi i le siʻosiʻomaga o le olaga o le sami, i tai ma galu eseese o le vai e maua mai ai. O una ma le paʻu toto o ni foliga vaaia foi o lenei ituaiga olaga, talu ai e tatau ona latou fetuutuunai i le eseese o le vevela o le vai.
Masalo o le ituaiga o manu sili ona masani ai o le siʻosiʻomaga siosiomaga o le iʻa, latou te le manaʻo e o ese mai le vai mo soʻo se latou manaʻoga (nai lo, o ese mai le vai o le mea na fasiotia ai latou). O le tele tele o iʻa i le lalolagi ua avea ai i latou ma kulupu ia lava, auai i le kulupu o vertebrates ma fualaʻau e manava ai lalo o le vai. Peitaʻi, o le tele o meaola o loʻo feola i totonu o isi vasega, pei o meaola mama poʻo le echinod germ aquatic.
Faʻataʻitaʻiga o meaola vai
Squid | Faamaufaailoga |
Leona leona | Leona liona |
Tafola Frank | Fesoasoani masani |
tuna eletise | jellyfish |
Kukama o le sami | Sepia |
Sarataini | Fuafua |
povi sami | Iʻa tafe masani |
Feʻe | O le fee ua tatagi lanumoana |
Iʻa fana | Iʻa Swordtail |
Iʻa o manu tafi ulu | Sunfish |
Failaau | Zebra cichlid |
Falelima | Swordfish |
Cave tetra | Fagota |
Sē akerise | Kapeta auro |
Tuna | Puaa sami |
Matua | Amu |
Laumei | Mojarrita |
Piranha | Porpoise |
Fofoga afi | Tintorera |
Cod | Paa |
Seahorse | Mussel |
Starfish | Tafola fasioti tagata |
Fanau iʻa | Oona |
Paa | Surubí |
Dolphin | Laumei |
Tafolā Sperm | Iʻa Pepe |
Tafola lanumoana | Parrotfish |
Tafola efuefu | Salemoni |
Shark shark | Turbot |
Tafola pailate | Iʻa Oscar |
Cyclic penina | Iʻa lele |
Bleedingfin Tetra | Penguin |
atigi sami | Acara lanumoana |
Mafia paʻe | Salemoni |
Sea o le sami | Telescope iʻa |
MANU FANUA
O le ola ma savali i luga o le eleele poʻo le ea o le autu uiga o le manu i le laueleele. Lenei uiga o le mafuaʻaga o manu uma e ono i ai ni masalosaloga o tusia i le vaega o teresitila: o lenei vaega aofia ai manu e nonofo i luga o le laueleele ae faʻaaluina tele o latou taimi i vai, po o manu e nonofo i luga o le laueleele. Iniseti poʻa. e iai le tulaga vai i le taʻamilosaga o le olaga.
E tusa ai ma le saienisi o le amataga o meaola, o manu laueleele e le o le muamua na aliali mai, ae na latou tupuga mai i le vai vai.
Ona iai lea o se suiga mai le ono mafai ona nofo i le sami i le siʻosiʻomaga terrestrial (faʻamaoniga faʻamaoniga faʻailoa mai o le muamua osofaʻiga i eleele na faia e meaola o le sami tusa o le 530 miliona tausaga talu ai). Mo se numera tele o manu, o le avanoa o le ola i le terrestrial siosiomaga na maua i le vaitaimi paleozoic poʻo le Mesozoic, ma mo nisi laʻititi i le taimi o le cenozoic.
I totonu o le terrestrial vaega, o se faʻavasegaga mafai ona faia e le ituaiga o meaai (va tuinanau, fualaʻau, omnivores ma frugivores), poʻo se faʻavasegaga e le vasega o manu (i le va o mammals, manulele, amphibians, mollusks ma echinod germ).
Faʻataʻitaʻiga o manu fanua
Kamela | Luko |
Hare | Panther |
Pusi | Maile |
Mamoe | Puaa |
Pufalo | Anufe |
Sa ou tausia | Akarava |
Dromedary | aila |
Apogaleveleve | Rhinoceros |
Orangutan | Iole |
Ostrich | Leopard |
Gata | Kusi |
Kolokotaila | Tiger |
Moa | Rhea |
Penguin | 'Oti |
Povi | Gata |
Rane | Kangaroo |
Lapiti | Asini |
Tamaʻi povi | Akarava |
Armadillo | Faʻaliliuga |
Chameleon | Laumei |
Koala | Chipmunk |
Asini | Sikaleti |
Manuki | manuki |
Fox | Anaconda |
Mole | Solofanua |
Moa | Jaguar |
Tarantula | Beaver |
Iguana | Hamster |
Raccoon | Pili |
Elefane | Chuck |
Polo pea | Urosa |
Miula | Fafine ua oti lana tane |
Cheetah | Loi |
Korila | Leona |
Isumu | povi poʻa |
- Faʻataʻitaʻiga o Manu Feʻaʻi
- Faʻataʻitaʻiga o Manu Faʻafefe
- Faʻataʻitaʻiga o Manu Feʻai