Anotusi
A manino O se vaega maoti o le fanua o loʻo faʻailoa mai e le tuʻufaʻatasia o se fanua laugatasi iloga poʻo ni tamaʻi fanua i le laufanua. Nei e masani ona va mafolafola. E tele ina maua laufanua valevalenoa i lalo ole 200 mita i luga atu o le sami. Peitai, e i ai foi laufanua valevalenoa.
- Vaʻai foʻi: Faʻataʻitaʻiga o mauga, laufanua ma laufanua valevalenoa
Taua o laufanua valevalenoa
I se tulaga lautele, o fanua laugatasi e foliga mai o eleele ma le tele o le fanautama, o le mafuaʻaga lea latou te faʻaaogaina uma ai e lūlūina fatu ma mo fafagaina manu.
Ae ui i lea, latou lautele faʻaogaina foi mo le faʻataʻatiaga o auala poʻo nofoaʻavale, o lea e masani ai o nofoaga e nonofo ai tagata.
Faʻataʻitaʻiga o fanua laugatasi
- Eleele Laugatasi o Europa - Eleele laugatasi
- Itumalo o Pampas - Eleele laugatasi
- Laugatasi Dōgo (Iapani) - Eleele laugatasi
- Valenisi talafatai laugatasi - Eleele laugatasi i le talafatai
- Fanua Laugatasi o le Faga - Eleele laugatasi i le talafatai
- Minas Basin, Nova Scotia (Kanata) - Fanua laugatasi
- Chongming Dongtan Natura Faʻasao (Shanghai) - Fanua laugatasi
- Samasama Samasama (Korea) - Eleele laugatasi
- San Francisco Bay (USA) - Fanua laugatasi
- Port of Tacoma (USA) - Fanua laugatasi
- Cape Cod Bay (USA) - Eleele laugatasi
- Wadden Sea (Netherlands, Siamani ma Tenimaka) - Eleele laugatasi
- Talafatai i Sautesasaʻe o Iceland - Sandur glacial fanua laugatasi
- Alaskan ma Kanata tundra i le itulagi i matu - Tundra laugatasi
- Eleele i Atenitina, Aferika i saute, Ausetalia ma totonugalemu o Eurasia - Prairies
Ituaiga fanua laugatasi
O ituaiga o fanua laugatasi e mafai ona faʻavasegaina tusa ai ma le ituaiga o toleniga o loʻo ia i latou:
- Eleele laugatasi. O ni laufanua ua le toe suia e le tafia o le matagi, vai, glaciers, lava, poʻo ni suiga ogaoga i le tau.
- Laufanua valevalenoa. O fanua laugatasi ia, pei ona taʻu mai e le upu, na tafiesea e le vai (matagi poʻo ni aisa) i totonu o se vaitaimi, ma avea ai o se mea laugatasi.
- Laufanua valevalenoa. O laufanua valevalenoa na fausia e ala i le teuina o palapala na aveʻese e le matagi, galu, vaʻaiga, ma isi.
Faʻamoemoeina i le ituaiga o faʻamaoniga, o le laugatasi mafai ona:
- Lava fanua laugatasi. A o le fanua laugatasi e faia e le faaputuga o lava volcanic lava.
- Fanua laugatasi poʻo le fanua laugatasi. Maua i le talafatai o se sami.
- Eleele laugatasi. O nei ituaiga laufanua valevalenoa e fausiaina pe a fai o le eleele e tele le 'ele poʻo le oneone oneone, lea e faʻamatalaina i le faapea mai e faigofie ona lolovaʻa eleele. O fanua laugatasi e toetoe lava a susū i taimi uma.
- Eleele laugatasi. E gaosia i latou i le faʻagaioiga o niʻaila, ma faʻapena ai ona faia lenei ituaiga fanua laugatasi. I le isi itu, e mafai ona vaevaeina i latou i:
- Sandar poʻo sandur. O se ituaiga o fanua laugatasi glacial e fausia e tamaʻi eleele. E masani ona tusia se laufanua laufanua ma ona lala laiti o aisa vaitafe.
- Glacial fanua laugatasi o le o. Lea e fausia e le faʻaputuputuina o se tele aofaʻiga o eleele glacial.
- Eleele laugatasi. O le fanua laugatasi e iai i le pito i lalo o le vaipuna, a o le i paʻu se eleele poʻo se to.
I leisi itu, o le isi ituaiga faʻavasegaina o fanua laugatasi e faʻapea foi ona iloga faʻamoemoe i le tau poʻo le vao e iai:
- Laugatasi laufanua. O le fanua laugatasi e leai ni laau. E ufiufiina i limula ma limu. Maua tele i tau malulu.
- Eleele gaogao. O fanua laugatasi e toʻa ai timuga.
- Prairies. E tele atu laʻau nai lo le gogoto poʻo le fanua lafulafua, ae ui i lea e faʻaitiiti lava timuga.