![Leaderbrain x RICTA - Latina (Official Music Video)](https://i.ytimg.com/vi/bBShglCrER0/hqdefault.jpg)
Anotusi
O le latinism O upu ma fasifuaitau ia e sau mai le Latina ma e faʻaaogaina i la matou gagana. O lesi foi mea: aka, ditto, ultimatum.
O le Latina o le gagana na faʻaaogaina i anamua Roma ma na faʻalauteleina e avea o se gagana faʻasaienisi ma o se gagana aloaʻia i le tele o le Ekalesia Katoliko.
Tele gagana faʻaonapo nei e maua mai Latina, pei o Potukale, Sipaniolo, Catalan ma Italia. O le tele o Latino o loʻo faʻaaogaina i gagana eseese, e oʻo lava ia i latou e le mai le Latina, pei o le Igilisi.
Ua taʻua o ni upu ese ona o ni faaupuga e sau mai se gagana ese ma ua taliaina i isi gagana.
- Tagaʻi foʻi: Latina leo overs
Faʻafefea ona tusia?
E ui lava e le faʻaaogaina le faʻaleoga i le Latina, o Latino na tuʻufaʻatasia i le Sipaniolo e tausisi lava i tulafono o le faʻamamafaina ma tuʻufaʻatasia ia leo pe a talafeagai. O lesi foi mea: tupe faasili (aofaʻi o tupemaua e sili atu i tupe faʻaalu), korama (vaega o tagata na auai e manaʻomia le amataina o se vaega vaega), tusi talosaga (musika faʻafiafia mo le tele o tagata ua maliliu).
I seisi itu, o Latino e leʻo se vaega o le tautala i aso uma e tatau ona tusia faʻamau faʻailoga poʻo ni upu sii.
- Tagaʻi foʻi: Tatalo i le Latina
Faʻataʻitaʻiga o Latina
o tua | Carpe Diem | i vitro |
ad hoc | de facto | taulaitu |
ad mamalu | dixit | tusi faʻamanatu |
alias | ergo | taʻi tasi |
Alema mater | ma faapena atu ai lava | tusitusiga |
suia ego | talatala | tulaga quo |
faletele | homo sapiens | ultimatum |
Bis | idem | lesi itu |
lotoa | i le tulaga | malamalama masani |
tuugamau | incognito | o se faʻataʻitaʻi |
Upu Latina (ma la latou faʻauiga)
- I se isi itu: I se isi itu (o loʻo faʻaaogaina i le filosofia aʻoaʻoga).
- I se isi itu: Mo le mafuaaga faafeagai, i le isi itu.
- O se divinis: Mamao mai le paia (faʻaaogaina i le anotusi o le Ekalesia Katoliko ma o se ituaiga o faʻasalaga faʻatulafonoina e le faʻalapotopotoga).
- A fortiori: Ma sili mafuaaga.
- A posteriori: Mulimuli ane, ina ua maeʻa mea na tutupu.
- O le faʻamaumauga: Ae le i oo i le poto masani.
- Ab aeterno: Talu mai le vavau, talu mai anamua taimi.
- Ab initio: Mai le amataga.
- Ab leai E aunoa ma le faia o se loto. E faʻaaogaina i le matata o le tulafono, e oʻo lava i le fausiaina o se upu e tasi: ususate. O le usitai suli o se tasi e mautofi i meatotino a se tasi e leʻi faia se mavaega, mulimuli i aiaiga o le tulafono o atunuʻu taʻitasi mo nei mataupu.
- Tulaga lua: Ua latalata mai (o se faʻailoga e amanaʻia le aoga e aunoa ma le ofoina atu o le jackpot).
- Ad calendas graecas: Mo le kalena Eleni, mo se aso le mautinoa, mo le leai.
- TA faavavau: Faavavau lava.
- Faʻasalalauga: Mo lenei (e faʻaaogaina e faʻailoa mai ai mea na faia mo se faʻamoemoe faʻapitoa).
- Ad hominem: Faʻasino atu i le tagata (e faʻaaoga e faʻasino ai i finauga, nai lo le feteʻenaʻi o tala a le paga i se felafolafoaʻiga, ua tuʻuina atu i le faitioina o le fili).
- Faʻailoga mamalu: Tulaga e naʻo le penefiti e maua ai le faʻaaloalo (faʻaaoga i le gagana masani e faʻailoa ai galuega e leai se totogi faʻaletupe e molia ai).
- Ad infinitum: Faavavau lava.
- Ad le tumau: Le tumau, tulaga le tumau.
- Ad libitum: I le loto, gaioiga e faia saoloto (e faʻaaogaina i le matata eseese o le aganuʻu e faʻasino i saolotoga faʻamatalaina e leai se mea e faʻatatau i le faʻamoemoe o tusitala).
- Ad litteram: O lona uiga moni.
- Ad nauseam: Ad nauseam.
- Ad personam: I le tagata (faʻaaoga e lafo ai feau e tatau ona tuʻuina atu i le tagata e mauaina ia oe lava).
- Faʻasalalauga faitioga: I le faitotoʻa, e iai se mea o le a tupu.
- Addenda et corrigenda: Le mea e faʻaopoopo ma faʻasaʻo (o loʻo faʻaaogaina i le lolomiga o tusi poʻo tusitusiga a le aʻoga).
- Alias: Lauiloa o.
- Alema mater: O le faʻafaileleina o tina (e masani ona faʻasino i fale aʻoga na aʻoaʻoina ai se tagata).
- Suia ego: Le isi tagata (faʻaaoga faʻapitoa i talafatu e faʻasino i le tele o tagata poʻo ni tagata e tutusa le mafaufau).
- Faletusi: Avanoa saunia mo le auai o se aofia (o loʻo faʻaaogaina foi le fomaʻi potu).
- Bis: Faʻalua (faʻaaogaina i faʻaaliga musika e talosagaina ai se toe faia).
- Lotoa: Fanua (e faʻasino i fale ma fale aʻoga, tele iunivesite).
- Carpe Diem: Faoa le aso.
- Circa: ATaamilo (faaaoga e maka aso e le o iloa lelei).
- Cogito ergo aofaʻi: Ou te manatu, o lea ua ou (o le faʻavae o le filosofia a Descartes).
- Faʻasaga i le natura: E feteʻenaʻi ma le natura (e faʻapena foi ona feteʻenaʻi ma le natura, e faʻaaoga uma i mea tau lotu, e faʻasino i agasala e sili ona matuia, ma vailaʻau, mo faʻalavelave faʻapitoa).
- Corpus: Seti (faʻaaogaina e filifilia ai le seti atoa o mea e suʻesuʻeina).
- Corpus delicti: O le tino o le solitulafono (e faʻasino i elemeni uma ma itu e aofia ai i se gaioiga faʻasolitulafono).
- Talitonuga: Talitonuga faalelotu.
- Lau laude: Faʻatasi ma viʻiga (faʻaaogaina i le aʻoaʻoga o le maualuga togi).
- Talaaga o le olaga aoga faigaluega: Olaga galuega (faʻaaoga foi o se toe amataina pe toe amata, o le igoa faʻaigoaina i le tagata lisi o tomai faʻapitoa ma aʻoaʻoga poto masani, lauiloa foi o le CV).
- De facto: O le mea moni (e faʻaaogaina e faʻailoa ai malo, tuaʻoi poʻo ni soʻotaga vavalalata a tagata, e ui lava e leʻi faʻamautuina faʻaletulafono, o loʻo i ai lava mo faʻamoemoe aoga uma).
- De jure: I le tulafono (faʻailoa mai se tulaga faaletulafono, feteʻenaʻi ma le "de facto").
- Desideratum: Maualuga moʻomoʻoga (i lona tele, desiderata, o lona uiga o se moomooga lisi).
- Deus ex machina: Le Atua mai le masini (i le fale mataaga o se atua lagolagoina e le crane na faʻaaogaina e faʻataʻitaʻi ai faʻafitauli o faʻafitauli, o loʻo faʻaaogaina nei i tusitusiga e faʻamaonia ai agavaʻa fofo i fafo atu i le ogatotonu feteʻenaʻi).
- Dixit: Na saunoa.
- Ego: Ou (faʻaaogaina i le mafaufau).
- Ergo: O le mea lea.
- Ma faapena atu ai lava: Ma isi.
- Ex nihilo: Fausia mai le amataga (faʻaaoga i lotu ma filosofia).
- Ex novo: Toe.
- Manino: Na faia ma le loto i ai.
- O isi puipui: I fafo o puipui (faʻaaoga e faʻailoa ai le mea e tupu i fafo atu o faʻalapotopotoga).
- Factotum: Fai mea uma (faʻaaoga e faʻasino i le tagata na te vaaia uma galuega).
- Tautala lelei: Aunoa ma le tele saʻo.
- Habeas corpus: Umia se tino (faʻaaogaina i le tulafono o se faʻamaoniga o tagatanuʻu uma e tulaʻi i luma o le faʻamasino poʻo le faʻamasinoga).
- Hic et nunc: Lenei ma le taimi nei (masani na fai mai o se mea na tupu e tupu i ni tulaga o loʻo i ai nei).
- Homo erectus: Tamaloa amiotonu (o ia o se tasi o tuaa o homo sapiens).
- Homo sapiens: Tagata e iloa (o le faasaienisi igoa o le tagata tagata).
- Honoris causa: O se tofi faʻaaloalo.
- Ibid: Taumafai iina (o loʻo faʻaaogaina i faʻamaumauga o tusitusiga ina ia aua neʻi toe faia faʻamatalaga o mau).
- Itulau: Tutusa lava.
- Imago: Ata (faʻaaogaina i le psychoanalysis e faʻailoa ai se faʻailoga ma le potopoto le iloa).
- I le toesea: I toesea (faʻaaoga i le tulafono pe a faamasino se tagata ua molia e leʻi sau i luma o le faamasino i le toesea).
- I luga o le 'upega tafaʻilagi: I le nofoaga.
- I vitro: Luga o tioata (faʻaaoga e faʻailoa ai nisi o faʻagasologa o falesuesue).
- Faʻamaoniga: Iloaina pe mafaufau (e faʻasino i le faʻaalia i se nofoaga pe faʻatinoina se gaioiga e aunoa ma seisi iloa).
- Ipso facto: I le mea moni lava ia.
- Taitaifono: Matai (o loʻo faʻaaogaina nei o se tagata atamai).
- Galu fafati: Sami lapoʻa (na masani ona faʻailoa se faʻafitauli tele poʻo le le mautonu).
- Memento mori: Manatua o le ae oti.
- Faʻamatalaga: O le a le mea e te manatuaina (faʻatulagaina faʻamatalaga na faʻaaogaina o se faila mo le lumanaʻi faʻasino).
- Mens maloloina i le soifua maloloina maloloina: Se mafaufau maloloina i se tino maloloina.
- Faʻataʻitaʻiga: Faʻagaioiga o le faʻagaioiga.
- Modus vivendi: Auala e ola ai
- Lava motu: Oe lava tausolomua.
- Nunc et Semper: Taimi nei ma taimi uma.
- Opus: Nofoaga fausiaina.
- Per capita: Per ulu (faʻaaogaina "o le tagata").
- I le vaʻa: Na o ia lava.
- Tusitusiga: Ina ua maeʻa le aso.
- Faʻailoga meridiem(P.M): Ina ua maeʻa le aoauli.
- Meli tuʻufaʻatasiga: Pe a mavae le oti.
- Mana: Mafai.
- Quid pro quo: Faʻatatau, o se mea na tuʻuina atu e sui ai mo seisi mea.
- E seasea maua: Manunuʻa manuʻa (faaaoga e faʻailoa mai ai mea ese uma pe le masani ai).
- Referenisi: Le feutanaʻi (e faʻasino i le faʻatalanoaga lauiloa na faia a o leʻi faia se faʻaiuga).
- Requiescat i le saoasaoa(RIP): Malolo filemu.
- Res le verba: Mea moni, ae le o upu.
- Rictus: Maʻaʻa (e faʻasino i le maasiasi o le gutu).
- Sik: Faʻapea (e faʻaaogaina ma le uiga "moni" peʻa uma le taʻua o se tasi upu).
- Tulaga quo: Le setete o loʻo i ai nei.
- Manatu faigata: Faʻamatala manino.
- Sui generis: Oe lava ituaiga (faʻaaogaina e faʻailoa mai ai o se mea e matua uiga ese le faʻavasegaina).
- Tabula rasa: Laugatasi, leai se faʻailoga, leai se tusi laulau (e mafai ona faʻasino i le malamalama o se tasi ae leʻi amata ona aʻoaʻoina poʻo le agaga o le tagata i le taimi na fanau ai).
- Ultimatum: Lapataiga mulimuli.
- Faʻafoʻi Retro: Tuumuli.
- Faataitaiga: O lesi foi mea.
- Lesi itu: I se isi itu, i le isi itu.
- Vox populi: Leo o tagata (masani e faʻailoa mai ai le lauiloa taʻutaʻua poʻo se mea e le iloa aloaʻia e tagata uma).
Mulimuli ma:
Americanism | Gallicism | Latina |
Anglicism | Siamani | Lusism |
Arapi | Hellenism | Mekisiko |
Faʻaola | Indigenism | Quechuism |
Faʻalavelave | Italia | Vasquismos |