Tusitala:
Peter Berry
Aso O Foafoaga:
13 Iuli 2021
Faafouga Aso:
1 Iuli 2024
![Lecture: Intonation - form and function; the tone unit (Part 3 of 3)](https://i.ytimg.com/vi/qTE-34Y65mw/hqdefault.jpg)
Anotusi
O le upu silapela e faʻasino i le seti o ponokalaʻau e faaleoina i le leo e tasi. O lona uiga e mafai ona faʻauigaina i latou o vaevaega leo o soʻo se upu. O silapela e fai aʻi leautu autū.
E lua ituaiga o silapela:
- Silapila faamamafa. O i latou na e paʻu i ai le faaleoga ma, o lea, ua faaleoina ma le sili atu le malosi.
- Lafoga faʻafuaseʻi.Tetee i le tonic, ma lauiloa o le "vaivai", oi latou na e leai se leo, o lea latou faaleoga ai ma le laʻititi malosi. O silapela uma e lua, e le o faʻatigaina ma faʻamamafaina, e maua i upu uma e le itiiti ifo i le lua silapela.
Faʻamoemoeina i le mea o loʻo faʻatauaina ai le silapela, ua faʻavasega upu i le:
- Maʻai: O le silapela faamamafa o le mulimuli. E iai sa latou faaleoga pe a fai o le upu e faaiʻu i le N, S poʻo le vaueli.
- Matua: O le silapela faamamafa o le penultimate. E iai a latou faaleoga peʻa le uma le upu i le N, S poʻo le vaueli.
- Esdrújulas: O le silapela faamamafa o le penultimate. E masani lava ona iai a latou faaleoga.
- Sobreedrújulas. O le silapela faamamafa o le tasi i luma o le tasi i luma o le penultimate.
Faʻataʻitaʻiga o silapela faʻafuaseʻi
O silila e le faʻatuatuvaleina o le a makaina i le faʻailoga malosi.
Tatala: IA matala | Lalo: i le faʻatuatua pito i lalo |
Ia talia: ia cep ta | Faʻaulu: i fil aumai |
Faletua: i ci ca lar | Faamatalaga: i mo ma faʻamatalaga |
Usher: faʻafefea foai fai | Fuafuaina: i mo sili atu oe AC |
Ulugaliʻi: ia co plar | Amio Saʻo: Sa ou uʻuina oe tamā |
Tuuaiga: i le cu sa faʻamatalaga | Tului: i le povi |
O le a sili atu: i o faaopoopo | Totonu: i le pito i lalo |
Togafitiga: i le dec faʻamatalaga | Leona: oe i luga |
Aʻoaʻoina: i le sefulu tra fai | Manua: ioe nar |
Fa: i le Atua | Dragon-lele: li bé lu le |
Manatu: e vaʻai nar | Lemon: li mon |
Faatoaga: i le ee laina | Tina: ma sis |
Aapa i ai: i le maile oi lo | Lafo: tamaloa foai atu |
Fasioti tagata: se se si nar | Pinati: ma e leai foi |
Faufautua: ia se sor | Misiona: o aʻu Siona |
A) Ioe: i le ioe | Lalolagi: mun vili |
Fesoasoani: ioe dui tamā | Faalenatura: o oe talatala |
Faalogo: urosa faʻamatalaga | Natura: na tu ra li tamā |
Taʻalo: i le tlé o oe faʻatasi | Faavalea: ne ce tamā |
Vaalele: ala i faʻamatalaga | Manaʻomia: ne ce ioe tamā |
Moa: i le ili laina | Feutanaiga: pisinisi faʻamatalaga |
Avid: á na ou vaai o fai | Numera: numera Mere |
Vaalele: i le vioni | Vasa: pe EC tausaga |
Faʻamalosi: i lezu czar | Ofo atu: poʻo le saʻolotoga cer oute iloa |
Taupega: ba lan mageso | Olimipeka: pe lim gutu |
Sioki: mafai ta ro | Poloaʻiga: poʻo mai nes |
Reedbed: tootoo e alu talatala | Faatulagaina: pe ga poʻo le co |
Faanunununu: AC ó o oe faʻatasi | Faʻalapotopotoga: pe ga ni za faʻamatalaga |
Toleniga: ca pa ci ta faʻamatalaga | Fesoasoani: pe ata dor |
Kapeteni: matai o lea | Tama: pa sis |
Faavaa: AC aua oe le | Itulau: itulau gi na |
Afi: kapisi chon | Atunuʻu: pa o |
Hummingbird: co li brí | Manulele: manu hah ro |
Tau: com bi le togi | Palasi: itulau li fai |
Comic: co laʻu uo | Panama: pa na sili atu |
Ate: co Umia | Pancreas: apa talitonu i lea |
Fuafuaina: faʻafefea pu ia | Ofuvae: ta areto Lon |
Masani: co leaga | Faifeau o le aulotu: pa rro faatasi |
Pusa: ma le sefulu faʻamatalaga | Faanoanoa: pa ti o oe faʻatasi |
Continental: ma oe pepe faʻapea | Rollerblading: mo oe nar |
Saofaga: ma le tri bu e alu | Ata: pe li cu la |
Saʻo: co rral | Isumu: ra tone |
Motugaafa: cor tī | Fouvalega: avea ma leona |
Fata: cos oe lalo | Toe fai: toe ma di e |
Tala Faʻasolopito: cró poʻo ca | Tafafa: rec so gu lar |
Koluse: cru czar | Tafatolu: rec o lea o le a |
Quadrilateral: aua le Ou te fealofani ia te oe | Toe foʻi: toe gre o ia |
Cubic: cu bi faatasi | Moli uila: toe O le m totogi |
Danish: foai leai | Lotu: re li gion |
Filifiliga: o ci Siona | Totogi: ren ta |
Decrepit: mai Sa ou talitonu pi i le | Tolotolo: sui ta |
Daedalus: foaʻi avatu le mea | Laveai: res ca ta |
Faʻasalalauga: fai mai ou te iloa o aʻu leai | Tautalaga: toe i le suamalie |
Faʻavasegaina: disgre gar | Faʻafeagai: toe vaai oe |
Equatorial: e cua t rial | Faʻalili: ri foai O le a |
Faʻamaonia: e le fi ca faʻamatalaga | Tulimanu: fufulu ma |
Vaegaʻau: ma sis ci ia | Tautinoga: ri faalua |
Ofuvae: ma le o oe faʻatasi | Faaleuo: ro tamaloa o oe faʻatasi |
Filifiliga: u lec faʻamatalaga | Gagau: rom alafau |
Lupe: Toeititi lava lalo | Feauauaʻii: malepe faʻamatalaga |
Encyclopedic: i le taʻamilosaga pe fai mai co | Ruby: ru bi |
Na ia mauaina: i totonu ma tro | Ruminate: ru miar |
Fefaʻatauaiga: i le auvae ta | Aso Toonai: sat e fai |
Aesthetic: o lena ti o oe faʻatasi | Manogi: sa bo tua |
Aiaia: o oe pu lar | Ave: sa taʻavale |
Faʻafitauli: o lena tolu | Alu i fafo: sa lir |
Sese: e alu dir | Salemoni: Masima mon |
Alaga: ex cla ma faʻamatalaga | Faʻapea: oute iloa Atua |
Faamatalaga: Faʻamatala faʻamatalaga | Vao. Sel o ia o oe faʻatasi |
Tagata suʻesuʻe: ex plo ra dor | Semantic: oute iloa tamaloa o oe faʻatasi |
Ecstasy: Eso sis sis | Iloa: ou te iloa laau |
Talafatu: fa bu la | Vavaeʻesega: E taofi faʻamatalaga |
Faigofie: fa ci li ta | Faʻaupuga: ioe le ba |
Ou te malo: ga leai | Nofoa: ioe lla |
Ina ia mautinoa: ga tamoe ti czar | Afelika i Saute: ana foai malulu |
Gargoyle: faletaalo alu le | Faʻaopopo i luga: ioe leaga |
Tupulaga: faatupuina faʻamatalaga | Faʻaopopo: ana sami |
Agalelei: Ge ne ro ioe tamā | Maualuga: lona pe pito i lalo |
Genius: ge tamaititi | Faʻapea foi: tam manuia |
Faʻafanua: ge o kalafi fi co | Tarantula: ta aua oe le |
Faasolo: gi rar | Metotia: tec poʻo ca |
Glacial: gla cial | Ia lalagaina: ti sis |
Gladiator: gla aso dor | Telefoni: ti oe leai leai |
Fanua: glan du la | TV: na ou vaai ia te oe Siona |
Gondola: gon fai le | Faleie: maua lea O le a |
Gothic: gó o oe faʻatasi | Faʻamutaina: iʻuga faʻamatalaga |
Kalafi: kalafi fi ca | Vaitaimi: vaitaimi Laʻu leai |
Kalama: gra sili atu e te | Malie: oe bu Ron |
Helikopa: E i ai laʻu li leoleo Ou te fealofani ia te oe | Faitogafiti: oe ma dor |
Toa: o ia ro u | Timon: oe mon |
Feteʻenaʻi: Ua ou ro ge ne o | Masani: ti gutu |
Sipaniolo: lana pa poʻo le co | E galue: galue fagu |
Hysterical: lana ti mauoa | Faʻalata: Sa ou aumaia faʻamatalaga |
Talofa iina: ho le | Suiga: malie ioe faʻamatalaga |
Fale faʻapitoa: hos faʻapea | Fesuiaʻiga: pe a uma le fuafuaga ta |
Faletalimalo: ho tel | Tafatolu: Tafatolu o le a |
Tupua: í fai le mea | Triptych: triptych o oe faʻatasi |
Le faʻatulafonoina: i ia te ia a oe mo | Tropic: teropika gutu |
Ata: ou te iloa faʻamatalaga | Tunica Oe poʻo ca |
Le mautonu: Ou te ii vo co | Tuaoi: alu cin tamā |