O le oxides acid, valaauina foi okesene e le o ni uʻamea poʻo anhydrides, tulaʻi mai le tuʻufaʻatasia o le nonmetal ma le okesene. Talu ai o le eletise eseesega i le va o nei elemene e maualalo, o le iuni i le va oi latou o covalent.
Pe a tali atu i le vai, o nei tuufaatasiga fausia oxacid acid, ae pe a fai latou te i ai i luma o hydroxides, o le mea ua faia o le masima ma le vai. Tele o nei tuufaatasiga o vailaau kasa.
A o ia Punou pupuna o nei tuufaatasiga pei o fusion e masani lava maualalo O vailaʻau oona poʻo vailaʻau e faʻalogo i le tuʻufaʻatasiga X2PO O LEn, lea e fai ma sui o le X ni elemeni e le o ni uʻamea.
O vailaʻau oʻona oona lava faʻaaogaina i alamanuia mo eseese mafuaʻaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le carbon dioxide o loʻo faʻaaogaina i le gaosia o mea inu inu. Faʻapea foi nisi acid oxides o oona, e pei o le carbon monoxide, lea ua mafua ai le tele o maliu feoti ma le faʻaaogaina o le le maeʻa ai ogaumu mu i siosiomaga tapunia.
E faʻapea foi ona oona o le sulfur ma le nitrogen oxides, e masani ona mafua ai le faʻaitiitia o le vaega ole osone. Titanium oxide, mo lana vaega, e taua tele pei pigment, aumai lanu paʻepaʻe.
Tagaʻi foʻi: Faʻataʻitaʻiga o Non-Metallic Oxides
Pei o le mea e tupu i isi kulupu o inorganic compound, tolu auala eseese e nonofo faʻatasi i le faʻailoaina o acid oxides:
- O le nomenclature masani:Ua valaʻauina i latou ma le upu anhydride sosoʻo ai ma le igoa o le elemeni elemene, lea e faʻaopoopoina i ai le faʻamutaina e tusa ai ma le setete o le oxidation o loʻo faʻatalata i ai le leai o le uʻamea i le molemole.
- O le Faʻailoga igoa: Ua filifilia i latou e le upu oxide sosoʻo ai ma le igoa o le elemene elemene ona faʻatulagaina ai lea o le oxidation state lea e le o uʻamea auai i le va o puipui ma numera Roma.
- O le nomenclature faʻatulagaina:Ua faʻatulagaina i latou i le upu "oxide" na muamua ane i ai le nauna nauna Latina e faʻalagolago i le aofaʻi o atom okesene, sosoʻo ai ma le faʻaupuga "o" ona maua ai lea o le igoa o le nonmetal, o le mea lea ua muamua i ai le nauna nauna Latina e faʻailoa mai ai le numera o atoms o lena nonmetal i le molemole. Eseese okesene acid mafai ona i ai mo le tutusa uʻamea.
- dichloro oxide
- arsenic (III) oxide
- hyposulfurous anhydride
- phosphorus (III) oxide
- carbon dioxide
- titanium oxide
- silicic anhydride
- nitrogen oxide (V)
- oxide perchloric
- manganese (VI) oxide
- manganese (VII) oxide
- dinitrogen trioxide
- anousideide chlorous
- okesene chromic
- oxide boric
- oxid bromous
- sulfurous oxide
- Tellurium oxide
- seleniuma (VI) oxide
- hypoiodine anhydride