O le aʻoaʻoga o ia lea afi taua o alualu i luma faasaienisi. O Eleni Anamua, lea na fanau ai le saienitisi saofaga a le malo i Sisifo, na ave ai le taua tele i faʻatonuga mo atinaʻe, mafaufauga mai le militeri manatu.
Peitai, i le taimi o le Renaissance le fou faasaienisi Na faʻaosofia foi e nisi Aʻoga na fai mai o i latou e gafa ma le faʻalauiloaina o le suʻesuʻeina o nei aʻoaʻoga: o le Royal Society of London, poʻo le Academy of Science of Paris o ni faʻataʻitaʻiga o lenei.
I seneturi mulimuli ane, o le atinaʻeina o le faasaienisi na alualu i luma sili atu malosi malosiaga. O mafuaʻaga autu o le alualu i luma faʻateleina o le saolotoga o fou, ma le faʻatulagaina le saienisi i matata eseese. O le fanau mai o temokalasi ma faiga faaupufai saoloto na faamalosia ai lenei faamoemoe.
I le taim lava lena, metotia faasaienisi na latou faʻaatoatoaina ma ua faʻateleina aoga i manatu o tagata suʻesuʻe, e ui lava o le aʻa o taimi uma lava i le fatufatuaʻi ma mafaufauga o tali fou i fesili.
O le auiliiliga o le tala faasolopito o le saienisi o se amio pulea ia lava, ma e tatau ona fai mai o totonu o loʻo i ai se fasi e tu matilatila i totonu o isi uma: 'Le Faʻatulagaga o Fouvalega Faʻasaienisi ', saunia e Thomas Kühn, faʻamatalaina pe faʻafefea ona alualu i luma le saienisi i le lautele.
Na ia faamatala mai o le tele o vaitaimi, e i ai mautinoa maliega i le sosaiete faasaienisi i luga o nisi fesili, ae faʻapea foi i nisi auala o le faʻatinoina ma le faʻaogaina o faʻaiʻuga na maua: lenei na ia iloaina o le faʻatusa, ma o loʻo faʻapea mai e sili atu lona alualu i luma nai ona tagata tauva ae tasi lava le faʻamatalaga na te faʻatapulaʻaina le mea e tatau ona maitauina ma suʻesuʻeina.
O le mauaina saienitisiI upu a Kühn, e mafai ona tupu i totonu o le faʻataʻitaʻiga e tasi pe mafai ona faʻaosoina foliga o se fou faʻatusa, i le mea na ia valaʻauina Fouvalega faasaienisi: E masani mo lenei mea le faʻatupuina o se faʻalavelave faʻapitoa i le saienisi matata, ma mo le tele o aʻoaʻoga e teteʻe suiga.
O le lisi o loʻo sosoʻo na poloaʻi faʻatulagaina ni faʻataʻitaʻiga o sailiga faasaienisi mai talaʻaga o tagata:
1. Numera 0 (Tusa i le tausaga 50 TA) |
2. O le pepa (200) |
3. Chess (600) |
4. O le tapasa (1100) |
5. Le vaʻaiga vaʻai (1608) |
6. O le Tulafono o le Gravitation (1687) |
7. O le afi ausa (1712) |
8. Le masini togitogi (1785) |
9. Atomic teori (1803) |
10. Darwinian Theory on the Origin of Species (1859) |
11. Dynamite (1867) |
12. Faʻamamaina auala (1870) |
13. Faʻailoga o le Rabies (1885) |
14. Televise (1926) |
15. Vaalele (1927) |
16. Faʻavae o DNA (1928) |
17. Le malosiʻaga o le Nuclear reactor (1942) |
18. Polo la (1954) |
19. Penicillin (1943) |
20. Uluaʻi ola faʻailoaina (1997) |
O le tuputupu aʻe o le tekinolosi e fesoʻotaʻi vavalalata ma le saienisi, ae faʻasino tonu lava i le talaʻaga o le fausiaina o metotia ma mea faigaluega ma se aoga faʻamoemoe, o lona uiga, ma se gaioiga e faʻafaigofie ai nisi galuega mo tagata.
E ui o le saienitisi e faʻaosoina le kiliki e iloa le mea e mafai ona suʻesuʻeina e faʻamalieina ai manaʻoga, tekonolosi faʻafaigofieina ma aumaia fou oloa mo taumafaina ae faʻapea foi mo le faʻaleleiina o gaosiga galuega.
O le manatu faaalia i luga o tekinolosi alualu i luma faia evolusione i le tele o tausaga talu ai nei sili atu ona exponential ma televave tuʻuga nai lo le tuliloaina seia oo i lena taimi. O le lisi lenei o loʻo faʻaalia mai ai ni faʻataʻitaʻiga o le alualu i luma o tekinolosi.
1. Pulea mamao. |
2. Televise uaea. |
3. Ogaumu vevela. |
4. Mea puʻe ata puʻe ata. |
5. Discman. |
6. PlayStation. |
7. Fax. |
8. Masini lolomi. |
9. GPS. |
10. Faʻasalalau leo puʻeata. |
11. Pamu taofiofia le fanautama. |
12. robots Alamanuia. |
13. Telefoni feaveaʻi. |
14. Alava opitika. |
15. Wi-Fi. |
16. Bar code. |
17. Mea faigaluega maa. |
18. Satelite fesoʻotaʻiga. |
19. Tekinolosi TAITAIINA. |
20. O taʻavale lele faʻatonutonu. |