![Tatala i le Nahuatl (ma lona faaliliuga) - Encyclopedia Tatala i le Nahuatl (ma lona faaliliuga) - Encyclopedia](https://a.kouraresidence.com/encyclopedia/adivinanzas-en-nhuatl-con-su-traduccin.webp)
Anotusi
O le nahuatl O se gagana Yuto-Nahua poʻo le Yuto-Aztec –o le igoa o le gagana a le malo sili ona taua a Mexico i luma atu o le Hispanic North America–, na fofogaina i Mekisiko e le miliona ma le afa tagata.
O le gagana moni ma le tele o failauga i le atunuʻu, tufatufaina i lima autu setete: Guerrero, Puebla, Hidalgo, San Luis Potosí ma Veracruz.
E tolu ituaiga gagana eseese o le Nahuatl: Central Nahuatl, Western Periphery ma East Nahuatl, e tofu ma le aofaʻi o mea eseʻese na 'ausia, na tuʻuina atu i isi augatupulaga i se auala masani.
I le taimi nei ua manatu o le aganuu measina a Mekisiko muamua-Hispanic tagata ma faatasi ai ma lona faasaoina o se taumafaiga e faia e tuu atu se nofoaga i le uputuu masani ma filosofia o loo i ai, faapea foi ma se auala e malamalama ai i le Mekisiko malo o se setete i lea e nonofo faʻatasi aganuu eseʻese.
- Vaʻai foʻi: Nahuatl upu (ma o latou uiga)
Nahuatl uiga
Nahuatl o se syllabic gagana o le agglutinating ituaiga, o lona uiga, na fausiaina ana upu mai mono poʻo bisyllabic aʻa. O loʻo iai ni mea e tutusa ai ma isi gagana uto-Aztec, pei o le faʻamuamua o le mataupu-veape-mea faʻavae, e ui lava ile faʻatusatusaga Nahuatl o le faʻasologa o upu e matua saoloto lava.
E le pei o Indo-European gagana, Nahuatl e le faʻatusatusaina upu i le va o nauna, nauna, ma veape, ae le o prepositions, o loʻo i ai postpositions.
Faʻataʻitaʻiga o tupua i Nahuatl
- Na´at le baola paalen: Ken xi iken si yaan jun tul joy kep K´eenken tu beelili.
Tali: Xuux.
Aua e te mateina, tamaititi! A e alu e tipi fafie, o le a suʻe e se puaʻa paie tele mo oe i le auala.
Tali: O le honeycomb.
- Za zan tleino Tepetozcatl quitoca momamatlaxcalotiuh
Tali: Papalotl.
I totonu o le vanu, felanulanuaʻi, na ia faʻapepepepepe o pati ona lima pei o se tasi na te togiina totila
Tali: Le pepe.
- Vaʻai tosaasanil, vaʻai tosaasaanil Vaʻai ichpokatsin iitlakeen melaak pistik
Tali: Tomatl.
E te leʻi mateina: o ai le teineititi e iai le huipil fufusi?
Tali: O le tamato.
- Wiʻij lou jalkʻesaʻal, naʻaj lou jalaʻal
Tali: Ch’óoy
Ua latou fia 'aʻai ia. Atoa latou aumaia le uta
Tali: O le pakete
- Chak u paach, sak u tsʻu ’.
Tali: Raabano wa lis.
O le paʻu mumu. Totonu maluluina
Tali: Radish.
- Wa naʻatun naʻateche 'naʻat le baʻala': Jump'éel tsʻool wukp'éel u jool
Tali: Vaitaele.
Mateia le tala taumate: Fitu pu, tasi le maukeni
Tali: Le ulu.
- Nochita kwak kiawi, Notlakeenpatla
Tali: Faʻailoa mai.
O se toeaina e ola, o taimi uma e timu ai, na te suiina lava lavalava
Tali: Le maupuepue.
- San tlapa: nas tepatetl
wa: lki: sah michpe: petla: mih
Tali: i: yutlí.
Tasi lea o au tupua
Naʻo le gagau le papa maa
O faʻataʻitaʻiga o loʻo sau i fafo
Tali: O le maukeni.
- Se: tosa: sa: ne: l, se: tosa: sa: ne: l
ma: s san ka: non niwa: le: wa,
wan xpapalo ro: n nikpia
Tali: ma: ngoh.
Sau i le mea ou te alu i ai,
Tuʻu i lalo loʻu ofuvae
Ma etoeto mea o ia te aʻu
Tali: O le mago.
- Sa: sa: ni: l!
-te: ntetl!
Ipan se: tlakomohle miakeh michpe: petla: meh
Tali: a: yohyo: hle
-Smouth!
I luga o se fanua laugatasi
E tele faʻataʻitaʻiga
Tali: Le maukeni fatu.
Aumai ma le tali i totonu
- Zazan tleino, cuatzocoltzin mictlan ommati. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca apilolli, ic atlacuihua
O le a le cantarillo de palo e iloa e le itulagi oe ua oti? O le sioki e utu vai.
- Zazan tleino, chalchiuhteponaztli, nacatica cuitlalpitoc. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca nacochtli.
O le a le teponaztli o se maʻa taua ma fusia i aano mata? O le taliga taliga e faia i maʻa taua, lea e tuu i totonu o taliga.
- Zazan tleino, icuitlaxcol quihuilana, tepetozcatl quitoca. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca huitzmalot.
O le a le mea e ui atu i totonu o se vanu, ma o lona gutu tosoina? O le nila lea pe a e suʻiina, e ave ai le filo vavae.
- Zazan tleino, xoxouhqui xicaltzintli, momochitl ontemi. Aca qittaz tozazaniltzin, tla ca nenca ilhuicatl.
O le a le ipu lanumoana, ua totoina i le sana tunu, ua taʻua o le momochtli? Lenei o le lagi, ua lilofia i fetu.
- Faʻaauau pea ma: Tane faigata (ma lau tali)